Tarihi
1875'te kurulan Konya Belediyesi, 1987'de çıkarılan 3399 sayılı yasa gereğince "büyükşehir" statüsüne kavuşmuş olup 1989'dan beri belediye hizmetleri bu statüye göre yürütülmektedir. 2014'te 6360 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları olmuştur.
Ekonomik açıdan Türkiye'nin gelişmiş kentlerinden biri olan Konya doğal ve tarihsel zenginlikleriyle de önem taşır. Dünyanın en eski yerleşimlerinden biri olan Çatalhöyük, 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır. Şehir Anadolu Selçukluları'nın ve Karamanoğulları'nın başkentliğini yapmıştır. Türkiye'nin en önemli sanayi kentlerinden birisidir.
İlçeleri
Konya ili, toplam 31 ilçeye sahiptir.
- Ahırlı
- Akören
- Akşehir
- Altınekin
- Beyşehir
- Bozkır
- Cihanbeyli
- Çeltik
- Çumra
- Derbent
- Derebucak
- Doğanhisar
- Emirgazi
- Ereğli
- Güneysınır
- Hadim
- Halkapınar
- Hüyük
- Ilgın
- Kadınhanı
- Karapınar
- Karatay
- Kulu
- Meram
- Sarayönü
- Selçuklu
- Seydişehir
- Taşkent
- Tuzlukçu
- Yalıhüyük
- Yunak
Gezilecek Turistlik Yerleri
- Aya Elenia Kilisesi: İsa’dan sonra 327 yılında Bizans İmparatoru Konstantin’in annesi Helena tarafından yaptırılmıştır. Bu kilise, Anadolu’nun ilk kiliselerinden biri olarak bilinmektedir. Aya Elena Kilisesi, 5 bin yıllık tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Sille Mahallesi’nde bulunur. İçinde Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu, Karamanoğlu Beyliği ve Osmanlı izleri barındıran bu mahalle, tarih ve kültür açısından oldukça zengindir.
- Kyoto Japon Bahçesi: Türkiye’nin “en büyük Japon bahçesi” unvanına da sahip olup 36 bin metrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Parkı süsleyen gölet, 4 bin metrekare genişliğindedir ve içinde Japon balıkları ile su kaplumbağalarına ev sahipliği yapmaktadır. Gerek bahçenin gerekse Gölet’in düzenlemelerinde Japon mimarisine ve geleneklerine sadık kalınmış, ağırlıklı olarak da Japon bitki ve ağaçlarından ( Japon çamı, ardıcı ve sakuralar gibi ) faydalanılmıştır. Gölet’in yanı sıra ufak derecikler, yukarıdan aşağı doğru ses çıkararak akan minicik şelaleler ve tabii ki bunların üzerini süsleyen ahşap veya taştan yapılmış şık köprüler yine Japon geleneklerini yansıtır tarzda dizayn edilmişler.
- Meram Bağları: Meram, Takkeli dağın güney-doğu eteklerindeki vadiye kurulmuştur. Eski Meram Bağları, şehrin 5-6 km. batısından başlayıp, Dere’ye ulaşan yeşil vadiye kadar uzanır. Tarih boyunca suyu, havası ve bağları seyahatnamelere, dîvânlara konu olmuş, ünü bütün dünyaya yayılmıştır. Bugün çevresi ormanlarla kaplı güzel bir mesire yeridir. Ayrıca çay bahçeleri ve lokantalar bulunmaktadır. Meram’da; Selçuklular Döneminde yapılmış olan Meram Hamamı, Meram Köprüsü, Tavus Baba Türbesi, Hasbey Mescidi ve Dârü’l-Huffâzı ziyaret edilebilir.
- Meram Dere Köprüsü: Selçuklu dönemine ait tarihi bir miras olarak karşımıza çıkıyor. 13. yüzyıla dayanan bu muazzam köprü, Selçuklu Sultanı II. GıyaseddinKeyhüsrev'inhükümdarlığı döneminde inşa edilmiştir. Mimari açıdan dikkat çekici olan köprü, zaman içindeki bakımlar ve restorasyonlar sayesinde günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.
- Mevlana Müzesi: Konya’nın Karatay ilçesinde, Mevlâna Dergâhı’nda hizmet vermektedir. Dergâh, Cumhuriyetin ilanı sonrasında, 1926 yılında, "Konya Asâr-ı Atîka Müzesi" adı altında ziyarete açılmış; 1954 yılında ise yeni bir düzenleme ile Mevlâna Müzesi adını almıştır.
Müzenin yeri, Selçuklu sarayının gül bahçesidir. Bahçe, Sultan Alâeddin Keykubat tarafından Mevlâna'nın babası Sultânü'l-Ulemâ Bâhaeddin Veled'e hediye edilmiştir. Sultânü'l-Ulemâ, 1231 yılında vefat edince bugünkü yerine defnedilmiş; sevenleri mezarın üzerine bir türbe yaptırmak istemişlerse de Mevlâna "gök kubbeden daha iyi türbe mi olur" diyerek bu isteği reddetmiştir. Ancak 1273 yılında Mevlâna vefat edince oğlu Sultan Veled, türbe yaptırmak isteyenlerin isteklerini kabul etmiştir. Mevlâna'nın mezarı üzerindeki "Kubbe-i Hadra" (Yeşil Kubbe) denilen türbe, dört fil ayağı üzerine, 1274 yılında Mimar Tebrizli Bedrettin'e yaptırılmıştır.
- Nasreddin Hoca Türbesi: Giresun’un Dereli ilçesi sınırları içerisinde ve ilçe merkezine 20 kilometre uzaklıkta, Kuzalan Tabiat Parkı’nın eşsiz değerlerinden biri olan Mavi Göl, üç gölün birleşiminden meydana gelmekte ve yöre halkı tarafından ‘’Sodalı Göl veya Göğ Göl’’ olarak bilinmektedirGünümüze büyük değişiklikler geçirdikten sonra ulaşan türbe, iki bölümden oluşur. Tarihi belgelerden edinilen bilgiye göre, 14.yüzyılda yapılmış ve 6 yuvarlak sütun üzerine oturmuştur. Sonradan dışa, 12 desteğe oturan revak görünümlü çokgen kuruluş yapılmıştır. Türbenin dört tarafının açık, bir tarafının asma kilitle kapalı olması Nasreddin Hoca’nın mizah anlayışının göstergesidir. Ayrıca, türbe önünde Dünya’nın Ortasını sembolize eden platform bulunmaktadır.
- Tropikal Kelebek Bahçesi: Türkiye’nin ilk kelebek bahçesi ve Avrupa’nın en büyük kelebek uçuş alanına sahip Konya Tropikal Kelebek Bahçesi 2015 yılında ziyarete açılmıştır. Tropikal Kelebek Bahçesi 7.200 m2 kullanım alanına sahiptir. Kelebek Uçuş Alanı ve Böcek Müzesi olmak üzere iki ana bölümde 3.500 m2’lik gezi alanında hizmet verilmektedir. Binanın inşasında 630 ton çelik ve her biri farklı ölçüde 1730 adet camın olduğu cam giydirme cephe kaplama sistemi kullanılmıştır. Ayrıca camlarda, kelebeklerin doğal ortamlarında olduğu gibi güneşten gelen ışınlarla yönlerini bulmalarını sağlayan UV ışınlarının bahçe içerisine maximum oranda geçişini sağlayan özel PVB malzemesi kullanılmıştır. Bahçemiz, yetişkinlere özellikle de çocuklara doğa ve hayvan sevgisini aşılamak amacıyla doğaya uygun bir şekilde kelebek formunda inşa edilmiştir. Bahçe sıcaklığı 28 °C % 80 nem olacak şekilde kontrol altında tutulmaktadır. Ayrıca ziyaretçilerimizin günlük yaşantılarında karşılaşamayacağı farklı türde kelebek ve diğer böcekler ile bitkileri görmelerini sağlayarak yaşantılarında güzel anı bırakmak amaçlanmıştır. Bahçemizde, 60 farklı türde aylık 20.000 adet canlı kelebek uçuş göstermektedir. Kelebekler bahçemize Kostarika, Kenya, Filipinler, Malezya, Singapur, Endonezya, Kolombiya ve Panama gibi ülkelerden, kelebek yaşamının 3. evresi olan pupa evresinde özel kutular içerisinde gelmektedir. Bahçemize gelen pupalar, özel dolaplar içerisine yerleştirilerek başkalaşım süreçlerini tamamlamakta ve kelebek olarak uçuş göstermektedirler. Bahçemizde 195 türde canlı bitki, kelebekler ile ziyaretçilerimize gezi sırasında eşlik etmektedir. Ayrıca Türkiye’ de sadece bahçemizde bulunan birçok bitki türü yetiştirilmektedir. Bahçe içerisinde, canlı yaşamını daha kaliteli hale getirebilmek adına bulunduğu ortamdaki zararlı maddeleri absorbe edebilen, oksijen üretimi yüksek bitkiler tercih edilmiştir. Böcek Müzesi bölümü, Kelebek Yaşam Döngüsü, Böcek Sineması, Kelebek Sınıflandırması, Kelebek Davranışı ve Böcek Köyünden oluşmaktadır. Bu alanda bulunan kelebekler ve diğer ilginç böcekler özel olarak kurutulup sergilenmektedir.
- Tuz Gölü: Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde Ankara, Konya ve Aksaray illerinin sınırının kesiştiği yerde yer alan tuz gölüdür. Türkiye'nin tuz ihtiyacının %40'ı bu gölden sağlanır. Tuz Gölü'nde tuz, meteorolojik suların yer altına süzülerek daha önce oluşmuş tuz domlarını eritmesi ve tektonik hatlar boyunca yüzeye taşımasıyla oluşmaktadır.
Türkiye'nin yüzölçümü bakımından ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü, çevresindeki platolar arasına gömülmüş bulunan geniş bir tektonik çukurluğun en derin yerindedir. Bu çukurluk Neojen'de tektonik hareketlerle oluşmuştur. Tuz Gölü'nün içinde bulunduğu çukurluk doğu, batı ve güneyden faylarla çevrilidir. Kuvaterner'de, daha az yağışlı iklim koşullarında gölün yüzölçümü küçülmüştür. Zamanla daha da küçülen göl, günümüzdeki durumuna kavuşmuştur.
Meşhur Yemekleri
- Etliekmek: Pideye benze de kendine has pişirme yöntemi ve tadıyla pideden çok farklı. Pideden ayıran asıl özelliği ise satırla çekilen kıyma, ince doğranmış domates, biber ve soğan, bir de Konya’nın kendine has unu ile buluşması ve odun fırınında pişiriliyor olması. Etliekmeğ’in hamuru ne çok kalın ne de ince , hamurunun belli bir standardı vardır. Geleneksel Konya Etliekmeğ’inin boyu 70-80 santim, genişliği ise 20-25 santim koyun etinden yapılmaktadır. Konya’da Etliekmek böyle sunulmuyorsa gelenekselliğin dışına çıkılmış olduğu düşünülmektedir.
- Furun (Fırın) Kebabı: Furun Kebabı Selçuklu zamanına kadar dayanmaktadır. Eskiden Konya’nın ara mahallerinde bulunan küçük fırınlar bakır leğenler de et pişirmekteymiş şartların değişmesi ile yapılan büyük fırınlar bu lezzeti unutmamış ve geleneksel olarak devam ettirmiş.
- Tirit: Furun Kebabı Selçuklu zamanına kadar dayanmaktadır. Eskiden Konya’nın ara mahallerinde bulunan küçük fırınlar bakır leğenler de et pişirmekteymiş şartların değişmesi ile yapılan büyük fırınlar bu lezzeti unutmamış ve geleneksel olarak devam ettirmiş.
- Kuru Bamya Çorbası: Çok eski zamanlardan beri yapılmakta olan bamya çorbası Konya'da klasik menülerde ara yemeği olarak büyük önem taşımaktadır. Konya'da önem arz eden düğün, davet yemeklerinde geleneğinde olduğu gibi , ekşi olmasından dolayı tatlıdan sonra ikram edilerek ikinci bir yemek sunumunda yemeklerin yenmesi için iştah açması sağlanmaktadır. Kurutulmuş çiçek bamyalar ve kuşbaşı et ile hazırlanmaktadır.
- Arabaşı Çorbası: Konya ‘da soğuk kış günlerinin vazgeçilmez çorbası olan Arabaşı çorbası aslında acılı tavuk çorbasıdır fakat acılı tavuk çorbasından ayıran bir özelliği bulunmaktadır, bu özellik sunum aşamasında verilen su, tuz ve unun bulamaç hale getirilip şekil verilen hamurudur. Yenilme şekli ise kaşığa baklava şeklinde kesilen hamurdan bir parça alıp, ardından çorba kasesine batırılıp hamuru çiğnemeden yutulmasıdır.
- Yağ Somonu: Konya halkının çok sevdiği ve özellikle sabah namazından sonra yenilmekte olan bir lezzetidir. Özelliği , mayalı ekmek hamurundan hazırlanan somon ekmeğinin taş fırında bir süre pişirildikten sonra bol miktarda tereyağı sürülerek içerisine istenilen malzemenin konulup taş fırında tekrardan üzeri kızarıncaya kadar pişirilip servise hazır hale getirilmesidir.
- Sac Arası: Konya’da özellikle düğünlerde önem arz edip hazırlanan çok özel ve hafif bir tatlı çeşididir. Özel olarak hazırlanan yufka içerisine Antep Fıstığı serpilerek yanında kaymak ile servise sunulmaktadır.
- Zerde: Konya düğünlerinin vazgeçilmez ara tatlısıdır. Yapımı ise şöyledir, pirinçle su pişirilerek , içine kızamık şekeri ve karanfil atılarak hazırlanmaktadır. Safranla renk ve kokusu verilip bir çeşit şekerli pirinç püresi olarak bilinmektedir.
Tanınmış Kişiler
- Mustafa YILDIZDOĞAN, Konya'nın yetiştirdiği önemli sanatçılardan biri olan Mustafa Yıldızdoğan, müziğin güzelliklerini ülkesiyle ile buluşturuyor. Sesiyle milyonları etkileyen Kadınhanlı Yıldızdoğan, Konya'nın sanat mirasına değer katıyor.
- Meltem CUMBUL, 1970 doğumlu Meltem Cumbul, Akşehirli bir yetenek olarak adını Türk sinemasına yazdırdı. Hem oyunculuğu hem de sunuculuğu ile tanınan Cumbul, Türkiye'nin sevilen simalarından biri.
- Kenan DOĞULU, Ünlü sanatçı Kenan Doğulu, müziğin sınırlarını aşarak uluslararası alanda da tanınan bir isim haline geldi. Konya'nın yetiştirdiği en önemli sanatçılardan biri olarak müzik dünyasına damgasını vuran Doğulu, kariyerine yeni başarılar eklemeye devam ediyor.
- Zülfü LİVANELİ, 1947'de Ilgın'da doğan Zülfü Livaneli, sadece müzikle değil, aynı zamanda edebiyat dünyasında da önemli bir yere sahip. Kültür ve sanat alanında birçok eseri bulunan Livaneli, Konya'nın kültürel zenginliğini dünyaya tanıtan bir isim.
- Bedia AKARTÜRK, Türk sinemasının unutulmaz isimlerinden Bedia Akartürk, Konya'nın sanat mirasını zenginleştiren bir diğer önemli figür. Oyunculuğuyla izleyenleri büyüleyen Akartürk, Türk sinemasının altın çağında önemli roller üstlendi.
- Ünal KARAMAN, Futbol dünyasının unutulmaz isimlerinden Ünal Karaman, sadece saha içinde değil, teknik direktörlük kariyeriyle de adından söz ettiriyor. Konyaspor'un teknik direktörlüğünü başarıyla yürüten Karaman, futbolseverlerin kalbinde taht kurmuş durumda.
- Rahşan ECEVİT, Başbakan Bülent Ecevit'in eşi Rahşan Ecevit, Konya'nın siyasi arenada yetiştirdiği önemli isimlerden biridir. Türk siyasetine damgasını vuran bir figür olan Rahşan Ecevit, ülke gündemine yön vermiştir.
- Mustafa ALTIOKLAR, Sinema dünyasının usta ismi Mustafa Altıoklar, Konya'nın yetenek dolu topraklarından sıyrılarak Türk sinemasına katkı sağlıyor. Başarılı yönetmen ve senarist, eserleriyle izleyicileri büyülemeye devam ediyor.
- Murat YILDIRIM, Türk televizyon ve sinemasının sevilen isimlerinden Murat Yıldırım, Konya'nın yeteneklerinden biri olarak büyük beğeni topluyor. Oyunculuğu ve karizmatik duruşu ile Türkiye'nin önde gelen aktörleri arasında yer alıyor.
- Ekin, Müzik dünyasının genç ve başarılı temsilcilerinden biri olan Ekin, Konya'nın yetenekli sanatçıları arasında yer alıyor. Müziğiyle dinleyenleri etkileyen genç sanatçı, Türk Halk Müziği ve özgün müzikte adından sıkça söz ettiriyor.
- Alpay, Türk müziğinin efsane isimlerinden biri olan Alpay, Konya'nın yetiştirdiği sanatçılar arasında öne çıkıyor. Müziğiyle Türk halkının kalbinde taht kuran sanatçı, uzun yıllardır süren kariyerinde pek çok unutulmaz esere imza atmıştır.
- Selda ALKOR, Oyunculuk kariyeriyle Türk sinemasının simgelerinden biri haline gelen Selda Alkor, Konya'nın yeteneklerini sinema dünyasına taşıyan önemli bir isimdir.
- Suavi, Konya'nın yetiştirdiği sanatçılardan biri olan Suavi, Türk müziğinde derin izler bırakan bir ses. Sanatçının etkileyici yorumu ve özgün tarzı, müzikseverler tarafından büyük beğeni topluyor.
- Begüm KÜTÜK, Konya'nın yetiştirdiği sanatçılardan biri olan Suavi, Türk müziğinde derin izler bırakan bir ses. Sanatçının etkileyici yorumu ve özgün tarzı, müzikseverler tarafından büyük beğeni topluyor.
- Ahmet UĞURLU, Konya'nın yetiştirdiği sanatçılardan biri olan Suavi, Türk müziğinde derin izler bırakan bir ses. Sanatçının etkileyici yorumu ve özgün tarzı, müzikseverler tarafından büyük beğeni topluyor.
- Mustafa UĞURLU, Oyunculuk kariyeriyle büyük başarılara imza atan Mustafa Uğurlu, Konya'nın yetenek dolu topraklarında yetişen bir diğer önemli isim. Türk sinemasının sevilen yüzlerinden biri olarak tanınıyor.
- Tuluhan UĞURLU, Piyano sanatında kariyerini sürdüren Tuluhan Uğurlu, Konya'nın yetiştirdiği müzik dehalarından biri olarak öne çıkıyor. Uluslararası alanda tanınan piyanist, sanat dünyasında önemli bir yer edinmiştir.
- Levent ÜLGEN, Televizyon ve sinema dünyasının renkli isimlerinden Levent Ülgen, Konya'nın sanat ve eğlence dünyasındaki katkılarıyla adından söz ettiriyor. Oyunculuğu ve sunuculuğuyla geniş bir hayran kitlesine sahip.
- Tarık BUĞRA, Konya'nın yetiştirdiği önemli isimlerden biri olan Tarık Buğra, gazeteci ve yazar kimliğiyle Türkiye'nin tanınmış şahsiyetlerinden biridir. Eserleriyle Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunan Buğra, unutulmaz eserlere imza atmış bir isimdir.
- Nurettin ÖZEL, Türk sinemasının geleceğine damgasını vuran isimlerden biri olan Nurettin Özel, Konya'nın kültürel mirasına önemli bir katkı sağlıyor. Sinema dünyasına getirdiği yenilikçi bakış açısı ve yetenekleriyle dikkat çeken Özel, Konya'nın yetiştirdiği değerli sanatçılardan biri olarak öne çıkıyor.
Kaynakça